top of page
Yazarın fotoğrafıOzlem Cengiz Alparslan

Taşlara hayat veren kadınlar: Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi

Hep birlikte, Antakya'da daha iyi bir geleceğin temel taşlarını bir araya getiriyorlar...

Kadın elinin değip de, bir masala, bir ezgiye, bir sihire dönüştüremediği hiçbir şey olmasa gerek… Bana göre, Yaradanın kendisine bahşettiği tüm yeteneklerle birlikte, yaradılışında olan üretme, ürettiğini büyütme, büyüttüğünü yaşatma ve güzelleştirme tutkusu buna sebep. Kadınlar, yeri gelir bir avuç tohum, yeri gelir birkaç parça kumaş veya yumaktan bir dünya yaratırlar. Benim bu yazıda sizlerle paylaşmak istediğim hikayenin kahramanları ise taşlara hayat veren kadınlar. Ve onların, tıpkı bir mozaik eserinde olduğu gibi, binbir bir emek ve dayanışmayla, parça parça bir araya getirip büyüttükleri Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi.

Antakya Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen M.S. 5. yüzyıla ait bir taban mozaiğinden esinlenerek kurulan Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi, binlerce yıllık tarihiyle, kendisi de bir kültür mozaiği olan Antakya şehrinde, bu şehrin zengin mirasını geleceğe taşımak için çalışıyor. Elif Kocaoğlu Kültekin, Sümeyya Duran, Ayten Sakucoğlu, Suat Koç, Mediha Kavasoğlu, Badiye Galioğlu, Ayten Yeşil, Esmehan Arslan, Ece Emiroğlu, Leman Barutçu ve Emeleen Demir'in görev aldığı bu kooperatif, kendi yetiştirdiği öğrencilerle beraber üretim yaparak örnek bir dayanışma modeli sergiliyor.

2019 yılında kurulan Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi, Türkiye’nin sanatsal anlamda faaliyet gösteren ilk kadın kooperatiflerinden biri olma özelliğini de taşıyor.

Bugüne kadar, Antakya’nın geleneksel Uzun Çarşısı içindeki eski bir Osmanlı yapısı olan Kurşunlu Han’daki üretim noktalarında çalışmalarını yürüten kooperatif, doğal taştan ürettikleri birbirinden güzel mozaik eserlerini, artık Tarihi Kurtuluş Caddesindeki kendi dükkanlarında ilgilenenlerin beğenisine sunuyorlar.

Gelin, sanatın birleştirici gücüyle Antakya’nın kadınları için daha iyi bir geleceğin temel taşlarını birlikte dizen bu kadınların hikayesine birlikte kulak verelim:


Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi’nin hikayesi nasıl başladı?

Unutulmaya yüz tutmuş mozaik sanatına yeniden hayat vermek amacıyla, 11 kadın bir araya gelerek, birlikten kuvvet doğar mantığıyla yola çıktık. Beraberlik ve dayanışma içerisinde, mozaiğin geleceğine yön vererek, doğal taş mozaik sanatını dünyanın her yanına yaymak ve bu sanat dalını bir sektör haline getirmek için çalışan, ticari anlamda hedefi olan bir kadın girişimi kooperatifi kurduk.


Tarihimizi, kültürümüzü ve sanatımızı gelecek nesillere taşımayı kendimize görev edindik: Eğitim alanında akademik çalışmalara yön vermenin yanı sıra, iç ve dış mimariden tekstile, aksesuardan, donatı ve yüzey süslemelerine kadar tüm alanlarda, nano, mikro ve makro mozaiklerle katkı sağlayıp ürün yelpazemizi genişlettik. Kişiye özel tasarımlar ve koleksiyon tasarımları oluştururken, yenilik ve farklılık getirmeyi amaçladık.

Kooperatifinizin ismi “Soteria” nereden geliyor, hikayesi nedir?

Markamızın ilham kaynağı "Soteria" bizim için çok önemli...

Soteria Mozaiği, Antakya’nın Narlıca köyü çevresinde bir banyonun döşemesi olarak bulunmuştur. Soteria (Kurtuluş) dolgun vücutlu bir kadın olarak tasvir edilmiştir. Uzun saçları, sol omzuna dökülmektedir ve başının altında altın bir çelenk bulunmaktadır.

Boynunda Bizans tarzı bir kolye bulunur. Sağlıklı ve sakin görünümlü bir kadın tasviri ile hamamda kazanılan sağlığın tasvir edilişi düşünülerek yapıldığı üzerinde durulmaktadır. 

Ayrıntılı betimlemesi yapılan mozaik büyük bir yıldızın içinde dış çerçevesi sekizgen olarak tasvir edilmiştir. Mozaik, günden güne büyüyen ve dünyanın en büyük mozaik müzesi olan Hatay Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir. "Kurtuluş Mozaiği" olarak da bilinen "Soteria"yı hem taşıdığı önem, hem de kadını ve kurtuluşu simgelediği için marka adımız olarak seçtik...


Kuruluşundan beri Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi nasıl işletildi, nasıl yol aldı?

Mozaik eğitiminden başarıyla geçen kadınlarımızla beraber bir araya gelip, ürün tasarımı yapımı ve üretimi olarak atölye çalışmaları gerçekleştirdik. Bu çalışmalarda ortaya çıkan ürünleri, davet edildiğimiz fuarlarda bize verilen stantlarda satışa sunduk. Kısa bir sürede sonar, buradan elde ettiğimiz gelirle kooperatif adına bir teşhir yeri kiralayarak, ürünlerimizi satışa sunmaya devam ettik.


Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi üretime dahil ettiği kadınların hayatında neleri değiştirdi, onlara neler kattı?

Bu sorunuzu kooperatifimizdeki kadınlarımıza iletip, onların yanıtlamalarını istedik… İşte onlardan gelen ve kendi ifadeleriyle, kooperatifimizin onlara neler kattığını, neler öğrettiğini anlatan yanıtlar:


“Dostluğu, paylaşmayı, yeni insanlar tanırken birlikten kuvvetin nasıl oluştuğunu, yeni fikirleri, yeni tasarımları ve yeni ürünleri oluşturmada fikir alışverişini, hayal gücünü artırmayı, birlik olmayı öğretti…”

“Ürettiğimiz ürünlerin satışını, pazarlamasını, reklamını nasıl yapacağımızı, muhasebe bilgisini, yani kısacası ticareti öğretti…”


“Emek vermenin başarı sağladığını… El birliği ve beraber mücadele ederek daha iyi yol katettiğimizi öğrendik. Ve dayanışma halinde bir çok şeyi başarabileceğimizi…”


“Hayatta her ne yaşta olursanız olunuz, üreten insan olmanın mutluluğunu… Birlikte, bir arada hedef üreterek, hedeflere varmanın güzelliğini, gücünü yaşamanın hazzını… Daha ne saymamı istersiniz? Vatana millete hayırlı biri olduğumu hissetmek ve yaşamak, işte böyle bir kooperatifte var olmak demektir. ”

“El birliğiyle başarılamayacak hiçbir şeyin olamayacağını öğrendik…”


Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi için geleceğe dair planlarınız nedir?

Mozaik sanatına, tarihte olduğu gibi bu sanatın beşiği olan Hatay’dan dünyaya yayarak, hak ettiği değeri yeniden kazandırmayı amaçlıyoruz. Mozaik üretim yöntemlerinin tüm aşamalarını kapsayan profesyonel bir eğitimin, okullarda uzman hocalar aracılığıyla verilmesini sağlayarak, akademik ortama taşınmasını istiyoruz. Böylelikle, üretimlerimizde hedeflediğimiz kaliteye ulaşırken, makro, mikro ve nano boyuttaki üretimlerimizin sayısını artırmayı da planlıyoruz.

Hatay'ın mirası olan mozaiğin, sadece inşaat ya da mimari alanda kullanımı ile sınırlı kalmadan, yeni tasarımlarla işlevselliğini artırarak, yerli ve yabancı turistlerin taşıyabileceği ürünler haline getirmek için çalışıyoruz. Farklı sektörlerde kullanım alanını genişlettiğimiz ve herkesin erişebileceği hale getirdiğimiz mozaiklerimizle daha büyük kitlelere ulaşırken, kooperatifimizde eğitim alan ve üretim yapan kadınlarımıza maddi ve manevi yeni bir kazanç kapısı açmayı hedefliyoruz.

Yaratıcılık, yetenek, azim ve dayanışmanın en güzel örneklerinden birisini sergileyen Soteria Taş Sanatı Kadın Girişimi Kooperatifi'ni kutluyor ve hikayelerinin Türkiye'de yepyeni kadın girişimlerine ilham vermesini diliyorum. Sonsuz teşekkürlerimle...

Comments


bottom of page